dsreth

Εισήγηση Γ.Γουσέτη

ΟΙ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

(Η σημερινή τους κατάσταση, το μέλλον των παροχών προς τους ασφαλισμένους και συνταξιούχους, σκέψεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων τους).

1.Η σημερινή κατάσταση των δικηγορικών ασφαλιστικών οργανισμών

Ακολουθώντας την πορεία όλου του Ελληνικού Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης οι ασφαλιστικοί οργανισμοί των Δικηγόρων βρίσκονται σήμερα από οικονομική άποψη κυριολεκτικά σε άθλια κατάσταση.

Ποτέ τα πράγματα στον τομέα αυτό δεν ήταν χειρότερα.

ΚΑΤΑΛΗΣΤΕΥΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΩΝ

Τα ασφαλιστικά Ταμεία των Δικηγόρων (Τομέας Ασφάλισης Νομικών, Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Δικηγόρων, Τομέας Υγείας και Πρόνοιας Δικηγόρων Αθηνών, Τομείς Υγείας και Πρόνοιας Δικηγόρων Πειραιά, Θεσσαλονίκης, Επαρχιών), έχουν υποστεί, όπως άλλωστε και όλα τα άλλα ασφαλιστικά ταμεία, διαχρονική καταλήστευση των αποθεματικών τους, που συνεχίζεται εδώ και περισσότερο από 60 χρόνια αδιάλειπτα.

Στην αρχή τα αποθεματικά των ασφαλιστικών οργανισμών ήταν κατατεθειμένα στις Τράπεζες εντελώς άτοκα και αυτές τα διέθεταν στους βιομηχάνους που έτσι και αυτοί, αλλά και οι τράπεζες αποκόμιζαν τρελά κέρδη και μόνο οι ασφαλισμένοι έχαναν τα χρήματα τους, γιατί τα ροκάνιζε ο πληθωρισμός. Αργότερα θεσπίστηκε κάποιο επιτόκιο για τις καταθέσεις των ασφαλιστικών ταμείων (6% στην αρχή και 10% αργότερα), αλλά αυτό συνέβαινε όταν ο πληθωρισμός ήταν 22-26 % οπότε και πάλι τα χρήματα των ασφαλισμένων έχαναν πάνω από το 10% της αξίας τους κάθε χρόνο. Από το 1997 και μετά τα χρήματα των ασφαλιστικών ταμείων που είναι υποχρεωτικά κατατεθειμένα στην Τράπεζα της Ελλάδας, συμμετέχουν στο Κοινό Κεφάλαιο με αποδόσεις μηδαμινές (τα τελευταία χρόνια αποδίδουν περίπου 3%), ενώ αν επιτρέπονταν η κατάθεση τους ελεύθερα στις Τράπεζες θα απέδιδαν 6-7%).

Όσα δε χρηματικά διαθέσιμα τοποθετήθηκαν σε μετοχές με προτροπή των εκάστοτε κυβερνώντων, έχουν υποστεί ακόμη μεγαλύτερη σφαγή.

Ο Τομέας Ασφάλισης Νομικών π.χ. έχει αγοράσει το έτος 1956 11.525.964 μετοχές της Εθνικής Τράπεζας διαθέτοντας  77.182.812 ευρώ της εποχής εκείνης, που σήμερα είναι πολλαπλάσιας αξίας.

Η αξία των μετοχών αυτών στις 31/12/2012 ήταν 14.000.000 ευρώ, ενώ στις 31/3/2013 ήταν 7.500.000. Λίγο αργότερα υπέστησαν και άλλη μείωση και η αξία τους κατρακύλησε στα 5.000.000 ευρώ. Το Μάϊο 2013 κατά πολύ περίεργο τρόπο η αξία των μετοχών της Εθνικής Τράπεζας στο Χρηματιστήριο αναρριχήθηκε από 40 λεπτά κάθε μια σε 4,50 ευρώ. Σ’ αυτήν περίπου την τιμή (4,20 ευρώ) υποχρεώθηκε θα έλεγα πειθαναγκάσθηκε-το Δ.Σ. του Ε.Τ.Α.Α. να συμμετάσχει στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας διαθέτοντας άνω των 3.000.000 ευρώ. Πιστεύω ότι στο άμεσο μέλλον η χρηματιστηριακή αυτή φούσκα στη μετοχή της Εθνικής θα σπάσει, η μετοχή θα ξαναγυρίσει στ 40-50 λεπτά και τα χρήματα του διατέθηκαν πρέπει να θεωρηθούν και αυτά οριστικά χαμένα. 

 Το λεγόμενο P.S.I. (κούρεμα) αποτέλεσε την χαριστική βολή στα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό που συνέβη στον Τ.Α.Ν. και στον Τ.Ε.Α.Δ.

Στις 28/2/2013 τα διαθέσιμα του Τ.Α.Ν. στην Τράπεζα της Ελλάδας ανέρχονταν σε 198.601,94 ευρώ και τα αποθεματικά του Τ.Ε.Α.Δ. σε 58.380,976 ευρώ, ενώ στις 9/3/2012 την ημέρα δηλαδή που έγινε το P.S.I. (κούρεμα) ήταν 800.000.000 και 234.000.000 ευρώ αντίστοιχα.

Την κατάσταση του Τ.Α.Ν. και του Τ.Ε.Α.Δ. την απεικονίζει σ’ όλη της την τραγικότητα πρόσφατο υπηρεσιακό σημείωμα του Δ/ντή Οικονομικού του Τ.Α.Ν. προς την Διοικούσα Επιτροπή Νομικών του Ε.Τ.Α.Α. το οποίο αναφέρει κατά λέξη: «Το έτος 2012 τα έσοδα του Τ.Α.Ν. ανήλθαν σε 196.635.697 ευρω, ενώ τα έξοδα σε 248.068,075 ευρώ.

Αντίστοιχα τα έσοδα του Τ.Ε.Α.Δ. ανήλθαν σε 34.068,75 ενώ τα έξοδα σε 55.853,481 ευρώ.

Μετά το P.S.I. οι δυο τομείς, έχοντας χάσει τα 2/3 των συνολικών  αποθεματικών τους, κινδυνεύουν να βρεθούν σε αδυναμία πληρωμής συντάξεων στα επόμενα χρόνια»..

Φυσικά το 2013 τα ελλείμματα θα είναι πολύ μεγαλύτερα.

Εκτιμάται ότι στο κοντινό μέλλον ο Τ.Α.Ν. θα βρεθεί σε απόλυτη αδυναμία να χορηγεί έστω και ψυχία συντάξεων.

Μάλιστα υπάρχει κίνδυνος να πέσουν και κάτω από τα 350 ευρώ (με τα δεδομένα του 2010, γιατί σήμερα εκτιμάται πως το εγγυημένο ποσό είναι κάτω και από τα 300 ευρώ), που είναι η σύνταξη που την καταβολή της έχει εγγυηθεί το Δημόσιο. Και τούτο γιατί με τη διάταξη του άρθρου 37 του Ν. 3863/2010, το Δημόσιο εγγυάται την καταβολή της βασικής σύνταξης που προβλέπεται από 1/1/2015 και μετά για όλα τα ταμεία, εκτός από το Ε.Τ.Α.Α. και το Ε.Τ.Α.Μ.-Μ.Μ.Ε. για τα οποία δεν υπάρχει αυτή η εγγύηση.

ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ-

ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΜΑΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

Και ενώ τα αποθεματικά των ασφαλιστικών οργανισμών των Δικηγόρων βρίσκονται, για τους λόγους που εκτέθηκαν, σε αυτή τη φρικτή κατάσταση (εκτιμάται ότι τα σημερινά αποθεματικά του Τ.Α.Ν. του Ε.Τ.Α.Α. δεν αρκούν ούτε για την πληρωμή συντάξεων 10 μηνών) και τα τρέχοντα έσοδα τους κατακριμνίζονται και έχουν περιπέσει σε ελλειμματική κατάσταση που διαρκώς ευρύνεται και φέρνει όλο και πιο κοντά την εξαέρωση των συντάξεων. Η φθίνουσα δε αυτή πορεία των εσόδων θα συνεχιστεί. Αυτό είναι κάτι πάρα πάνω από βέβαιο. Η οικοδομική δραστηριότητα έχει καταρρεύσει και έτσι ο πόρος του Τ.Α.Ν. από τον εισπραττόμενο Φ.Π.Α. από τις μεταβιβάσεις ακινήτων, συρρικνώνεται δραματικά. Η οικονομική δραστηριότητα γενικά ολοένα μειώνεται και ο πόρος από τις συμβολαιογραφικά καταρτιζόμενες συμβάσεις μειώνεται και αυτός δραστικά.

Οι δικηγόροι και οι άλλοι ασφαλισμένοι στο Ταμείο Νομικών βρίσκονται σε άθλια οικονομική κατάσταση και πολλοί από αυτούς αδυνατούν να καταβάλλουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές με αποτέλεσμα και από την αιτία αυτή να έχουν μειωμένα έσοδα τα ταμεία μας. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει εξ’ άλλου η ωρολογιακή βόμβα που έχει μπει στα θεμέλια του ασφαλιστικού μας οργανισμού από τη διάταξη του άρθρου 37 του Ν. 3863/2010, σύμφωνα με την οποία η βασική σύνταξη που θα καταβάλλεται από 1/1/2015 στους ασφαλισμένους, θα βαρύνει το Ε.Τ.Α.Α. και όχι το κράτος, όπως προβλέπεται για τα άλλα ασφαλιστικά ταμεία, βόμβα που σύντομα θα εκραγεί και θα τινάξει στον αέρα τον Τ.Α.Ν. Από την άλλη μεριά η επαγγελματική καχεξία οδηγεί πολλούς ασφαλισμένους σε πρόωρη συνταξιοδότηση με αποτέλεσμα την σημαντική αύξηση των εξόδων του ασφαλιστικού μας οργανισμού.

Όλοι αυτοί οι παράγοντες μαζί και καθένας ξεχωριστά φέρνουν την ημέρα της οριστικής χρεοκοπίας των ασφαλιστικών μας οργανισμών όλο και πιο κοντά. Φέρνουν το φάσμα της πείνας πάνω από τα κεφάλια των συνταξιούχων.

Και το ερώτημα που γεννιέται είναι: θα περιμένουμε αυτή την ημέρα μοιρολατρικά; Δεν θα κάνουμε κάτι, δεν θα προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε αυτή τη μοιραία πορεία;

ΚΟΥΡΕΜΑ ΤΩΝ ΕΦ ΑΠΑΞ ΒΟΗΘΗΜΑΤΩΝ

Με τις διατάξεις του Ν. 4093/2012 κουρεύτηκαν δραστικά τα εφ’ άπαξ βοηθήματα που χορηγούν οι δικηγορικοί ασφαλιστικοί οργανισμοί. Το εφ’ άπαξ βοήθημα π.χ. του Τομέα Πρόνοιας Δικηγόρων Αθηνών του Ε.Τ.Α.Α. υπέστη μείωση 33,8 % και ανάλογη ή και μεγαλύτερη μείωση υπέστησαν τα εφ’ άπαξ βοηθήματα των υπολοίπων Τομέων Πρόνοιας του Ε.Τ.Α.Α.

Ήδη το αμέσως προσεχές διάστημα θα γίνει και νέα δραστική περικοπή.

ΟΙ ΤΟΜΕΙΣ ΥΓΕΙΑΣ

Από το Δεκέμβρη του 2012 οι Τομείς Υγείας των Δικηγορικών ασφαλιστικών Οργανισμών υπήχθησαν στον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., σε αυτό το θνησιγενή γίγαντα που στήθηκε βιαστικά πρόχειρα  και εντελώς αμελέτητα, με αναπόφευκτο αποτέλεσμα τη φρικτή οικονομική κατάσταση που βρίσκεται σήμερα, η οποία θα συνεχιστεί και με βεβαιότητα θα οδηγήσει στην εξάλειψη και των τελευταίων υπολειμμάτων που έχουν απομείνει στις παροχές υγείας έτσι, που αυτές θα πάρουν συμβολικό χαρακτήρα.

ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ

Οι επικουρικές συντάξεις βαίνουν προς πλήρη εξαφάνιση. Το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης, που έχει δημιουργηθεί το ίδιο βιαστικά, πρόχειρα και αμελέτητα, όπως ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ., είναι και αυτό θνησιγενές. Ο μοναδικός λόγος για τον οποίο δημιουργήθηκε μάνι-μάνι ήταν να γίνει μια προσωρινή μετάγγιση χρημάτων, από όσους επικουρικούς ασφαλιστικούς οργανισμούς διατηρούσαν  κάποια οικονομική δυνατότητα, ώστε η πλήρης και ολοσχερής κατάρρευση του συστήματος της επικουρικής ασφάλισης να αναβληθεί για μερικούς μήνες ή το πολύ 1-2 έτη.

Ήδη τα πράγματα βαδίζουν ακάθεκτα για επικουρική σύνταξη των μερικών δεκάδων ευρώ στην καλύτερη περίπτωση. Η μεγάλη επιτυχία των Δικηγόρων που συντελέσθηκε το 2007 επί υπουργίας Τσιτουρίδη (αύξηση των επικουρικών συντάξεων κατά 70%), πρέπει να θεωρείται ότι σε λίγο θα ανήκει ολοκληρωτικά στο παρελθόν.

ΝΕΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ

Με διαδικασίες εξπρές-γιατί πρόκειται για μνημονιακή δέσμευση-ολοκληρώνεται το σχέδιο για την ενοποίηση του συστήματος είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών όλων των ασφαλιστικών οργανισμών, τόσο των παλαιών όσο και των τρέχουσων και η ανάθεση της είσπραξης τους στο Ι.Κ.Α. για το διάστημα έως το 2016 και στο Δημόσιο μαζί με την φορολογία εισοδήματος για το μετέπειτα διάστημα.

Στα πλαίσια αυτών των σχεδίων οι ασφαλιστικές εισφορές των δικηγόρων θα εισπράττονται κατά μήνα, δηλαδή η καταβολή της εισφοράς κάθε μήνα θα γίνεται το αργότερο έως το τέλος του επόμενου μήνα, μετά δε τη λήξη της προθεσμίας αυτής θα επιβαρύνεται με πρόσθετα τέλη.

Η όλη διαδικασία συντελείται και εδώ εσπευσμένα, πρόχειρα και αμελέτητα, γιατί οι εντολές της Τρόϊκα είναι να τεθεί σε ισχύ από 1/7/2013.

Γι αυτό και προβλέπεται ότι το εγχείρημα θα καταλήξει σε φιάσκο και αντί για βελτίωση θα υπάρξει σοβαρή επιδείνωση στην είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών. Γιατί πως είναι δυνατό να αναλάβει το Ι.Κ.Α. την είσπραξη των ασφαλιστικών εισφορών όλων των ασφαλιστικών ταμείων, όταν είναι πασίγνωστο ότι αδυνατεί να εισπράξει τις δικές του ασφαλιστικές εισφορές και κάθε λίγο και λιγάκι γίνονται ρυθμίσεις που συνήθως αποτυγχάνουν.

Λέγεται τελευταία ότι η είσπραξη θα ανατεθεί σε ιδιώτες.

Αλλά τότε με μαθηματική ακρίβεια προβλέπεται ότι το φιάσκο θα είναι ακόμη μεγαλύτερο.

ΟΙ ΝΕΟΙ ΝΟΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ

Με τις διατάξεις του Ν. 4152/2013 (παράγραφος 1^Α,υποπαράγραφοι 1Α 1 και 1Α 2 ), σε συνδυασμό με τις υπ. αριθ. Β/7/15878/2911 και Β/7/15878/2915/24/5/2013 αποφάσεις του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, έγινε μια ακόμη ρύθμιση των καθυστερούμενων ασφαλιστικών εισφορών και λοιπών οφειλών προς ασφαλιστικούς οργανισμούς.

Με τις διατάξεις αυτές καθιερώθηκαν δυο είδη ρυθμίσεων: η πάγια ρύθμιση οφειλόμενων εισφορών στους φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (υποπαράγραφος 1Α του Ν. 4152/2013) (ΦΕΚ.107^α) και η ρύθμιση «νέα αρχή» των οφειλόμενων εισφορών προς οργανισμούς Κοινωνικής ασφάλισης (υποπαράγραφος 1Α 2 του Ν. 4152/2013) (ΦΕΚ107α).

Το χαρακτηριστικό και των δυο ρυθμίσεων είναι ότι καθιερώνουν τόσους και τέτοιους όρους και προϋποθέσεις για τη ρύθμιση, που ελάχιστοι οφειλέτες θα επωφεληθούν από αυτές και θα υπαχθούν στην ρύθμιση και ακόμη πιο λίγοι θα καταφέρουν να εκπληρώσουν τους όρους.

Έτσι και ρύθμιση αυτή σίγουρα θα καταλήξει σε φιάσκο και οι οφειλές προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, συνεπώς και στους δικηγορικούς, θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο με αποτέλεσμα τη συντόμευση της οικονομικής τους κατάρρευσης.

Με τις ρυθμίσεις αυτές δηλαδή ορίζεται ότι οι οφειλέτες για να υπαχθούν στη ρύθμιση πρέπει να αποδείξουν: 1) την αδυναμία εκ μέρους τους εξόφλησης της οφειλής τη δεδομένη χρονική στιγμή και 2) τη βιωσιμότητα του διακανονισμού σύμφωνα με τα υποβαλλόμενα στοιχεία.

Πρέπει δηλαδή ο υπόχρεος να αποδείξει τα περιουσιακά του στοιχεία (κινητές αξίες και ακίνητη περιουσία), τα οικονομικά του στοιχεία ή το ετήσιο εισόδημα, τους αριθμούς των τραπεζικών του λογαριασμών, τα οχήματα των οποίων έχει την κυριότητα, τις απαιτήσεις του απέναντι τρίτων, τις οφειλές του σε ασφαλιστικά ταμεία ή σε άλλες υπηρεσίες του Δημοσίου και άλλες πάγιες υποχρεώσεις προς τρίτους, ότι από τη μια μεριά δεν μπορεί να εξοφλήσει την οφειλή του και από την άλλη ότι θα είναι σε θέση να καταβάλει τη δόση που θα καθοριστεί. Ορίζεται μάλιστα ότι η καταβολή των δόσεων γίνεται υποχρεωτικά με πάγια εντολή χρέωσης λογαριασμού σε πιστωτικό ίδρυμα, πλην ορισμένων εξαιρέσεων. Υπάρχουν και μια σειρά άλλων όρων και περιορισμών που καθιστούν τη ρύθμιση κυριολεκτικά «δώρο άδωρο».

Αυτή είναι- συνοπτικά-η κατάσταση των ασφαλιστικών μας οργανισμών και η προοπτική τους.

Και ανακύπτει το αμείλικτο ερώτημα: τι πρέπει να γίνει; Μπροστά σε αυτή την κατάσταση θα μείνουμε με σταυρωμένα τα χέρια, ή θα οργανώσουμε την αντίσταση μας σε αυτή τη θανατερή πορεία και θα οργανώσουμε-χωρίς καμιά απολύτως χρονοτριβή-την σωτηρία των ασφαλιστικών μας ταμείων.

Αν μείνουμε αδρανείς με απόλυτη σιγουριά πρέπει να περιμένουμε ότι σε λίγα χρόνια και πάντως πριν από το 2020 η επικουρική σύνταξη θα εκμηδενιστεί, η μέση κύρια σύνταξη θα βρίσκεται στο επίπεδο των 300-350 ευρώ- χωρίς να είναι εξασφαλισμένη η καταβολή της-και καμιά σύνταξη δεν θα υπερβαίνει τα 400-500 ευρώ.

Το ποσό των εφ’ άπαξ βοηθημάτων θα είναι εντελώς ασήμαντο, κυριολεκτικά ψίχουλα, ενώ οι παροχές υγείας θα είναι εντελώς συμβολικές και αυτές με αυξημένη συμμετοχή των ασφαλισμένων.

Θέλω να πιστέψετε ότι τα πάρα πάνω δεν είναι προφητεία ή πολύ περισσότερο κινδυνολογία.

Θα ενσκήψουν με βάση επεξεργασμένα ήδη σχέδια, εκτός αν τα σχέδια αυτά ανατραπούν με καθολική και πελώριων διαστάσεων αντίσταση όλων των ενδιαφερόμενων.

Δεν επιτρέπεται λοιπόν να μείνουμε με σταυρωμένα τα χέρια και να περιμένουμε μοιρολατρικά τον αφανισμό των ταμείων μας και των ασφαλιστικών παροχών.

Από την άλλη μεριά είναι εκείνοι που λένε: Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, γιατί ότι και αν κάνουμε θα είναι μάταιο.

Καλύτερα είναι να καθίσουμε στα αυγά μας και να περιμένουμε. Και όταν κάποτε θα έλθει η ανάπτυξη στη χώρα μας τα πράγματα θα φτιάξουν.

Πρόκειται περί μέγιστης πλάνης. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανάπτυξη κάποτε θα έλθει, αργά ή γρήγορα, αλλά η σχεδιαζόμενη ανάπτυξη θα έλθει δυστυχώς πάνω στα ερείπια των κοινωνικών, εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων.

Μόνο αν η σθεναρή και καθολική αντίσταση όλων των πληττόμενων ανατρέψει αυτά τα σχέδια, υπάρχει ελπίδα να περισωθούν κάποια πράγματα.

Φυσικά ο αγώνας για τη διάσωση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων θα είναι αφάνταστα δύσκολος και σκληρός. Και κανένας κλάδος μόνος του δεν θα είναι σε θέση να τον φέρει σε αίσιο τέλος.

Όμως «η μητέρα όλων των αποτυχιών είναι η εγκατάλειψη των προσπαθειών».

Έχουμε ήδη καθυστερήσει στην οργάνωση της αντίστασης ενάντια στη λεηλασία των ασφαλιστικών μας δικαιωμάτων και της σωτηρίας των ασφαλιστικών μας ταμείων. Έχω την εντύπωση ότι το ζήτημα έχει από όλους υποτιμηθεί και ως προς την σοβαρότητα του και ως προς τον επείγοντα χαρακτήρα του.

Έστω και καθυστερημένα όμως μπορούμε να ξεκινήσουμε.

Πρέπει να συσταθεί μια ομάδα εργασίας για το θέμα αυτό από ενεργούς και απόμαχους δικηγόρους με πρωτοβουλία των συνδικαλιστικών τους οργάνων. Έτσι θα υπάρξουν γόνιμες προτάσεις πάνω στο θέμα και θα καταρτιστεί ένα σύνολο στόχων, που στη συνέχεια θα παλέψουμε για την προώθηση τους.

Εντελώς πρόχειρα παραθέτω μερικούς στόχους τους οποίους πρέπει να παλέψουμε:

1)Η κατάργηση του άρθρου 37 του Ν. 3803, που προβλέπει ότι η βασική σύνταξη που θα όταν καταβάλλεται από 1/1/2015 στους ασφαλισμένους θα βαρύνει τον Ε.Τ.Α.Α., συνεπώς και τον Τ.Α.Ν. και όχι το κράτος, όπως προβλέπεται για όλα τα άλλα ασφαλιστικά ταμεία.

Η διάταξη αυτή είναι κυριολεκτικά  ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια του ασφαλιστικού μας οργανισμού, που αν παραμείνει σύντομα θα εκραγεί και θα τινάξει στο αέρα τον Τ.Α.Ν.

Το αίτημα είναι απολύτως δίκαιο, διότι τίποτα δε δικαιολογεί αυτή την εξαίρεση, όταν μάλιστα τα αποθεματικά του Ταμείου μας έχουν υποστεί διαχρονικά ασύλληπτης έκτασης καταλήστευση.

2) Η άμεση καταβολή όσων χρημάτων οφείλει το κράτος από τη συμμετοχή του στην τριμερή χρηματοδότηση της ασφάλισης των ασφαλισμένων από 1/1/1993 και μετά. Τα χρήματα που οφείλονται στον Τ.Α.Ν. από την αιτία αυτή ανέρχονται σε 183.000.000 ευρώ. Είναι χρήματα των ασφαλισμένων που σύμφωνα με το νόμο έπρεπε να είχαν καταβληθεί εδώ και πολλά χρόνια. Πρέπει να τα διεκδικήσετε με όλα τα μέσα, όταν μάλιστα από το P.S.I. (κούρεμα) ο Τ.Α.Ν. έχασε πάνω από 600.000.000 ευρώ.

3) Η αποδέσμευση των χρημάτων των ταμείων που είναι υποχρεωτικά κατατεθειμένα στην Τράπεζα της Ελλάδας και συμμετέχουν στο «Κοινό Κεφάλαιο» που τηρείται στην Τράπεζα αυτή, με μηδαμινή απόδοση (περίπου 3%) και η ελεύθερη τοποθέτηση τους με όρους ασφαλείας και διαφάνειες σε τράπεζες, οπότε η απόδοση τους θα είναι ασφαλώς αρκετά μεγαλύτερη (6-7%).

4) Η τμηματική έστω απόδοση των χρημάτων που χάθηκαν για τα ασφαλιστικά ταμεία από το PSI(κούρεμα), το οποίο στην περίπτωση του Ε.Τ.Α.Α. έγινε πάρα την αντίθετη απόφαση του Διοικητικού του Συμβουλίου.

Και επειδή θα προβληθεί ότι το κράτος υπό τις  της σημερινές συνθήκες δεν είναι σε θέση να διαθέσει τα χρήματα αυτά, μπορεί να ζητήσουμε, ώστε το οφειλόμενο ποσό να εξοφληθεί σε ορίζοντα 10 ετών με κρατικά ομόλογα που θα λήγουν κάθε έτος. Έτσι τα ασφαλιστικά μας ταμεία θα μπορούν να καλύπτουν τις «τρύπες» από τα μειωμένα έσοδα, ένεκα της παρατεταμένης ύφεσης και να αποφύγουν ή έστω να μεταθέσουν χρονικά την πλήρη καταβάρθρωση των συντάξεων και των άλλων παροχών προς τους ασφαλισμένους.

5) Η ένταση της προσπάθειας να εισπραχθούν από τους συμβολαιογράφους τα ποσά που οφείλουν στον Τ.Α.Ν.-και είναι πολύ μεγάλα-από πόρους του που εισέπραξαν και ποτέ δεν απέδωσαν επωφελούμενοι από την αδυναμία για τακτικό έλεγχο εκ μέρους των υπηρεσιών του Τ.Α.Ν. ένεκα αριθμητικής ανεπάρκειας του ελεγκτικού δυναμικού. Τα οφειλόμενα ποσά όσο περνά ο καιρός και παραμένουν ανείσπρακτα κινδυνεύουν να χαθούν οριστικά λόγω παραγραφής.

Και όμως τόσο η βεβαίωση των ποσών αυτών, όσο και η είσπραξη των βεβαιωμένων οφειλών καθυστερούν λόγω έλλειψης του απαιτούμενου προσωπικού. Στο ζήτημα αυτό τελευταία γίνονται φιλότιμες προσπάθειες από τον προεδρεύοντα της Δ.Ε.Ν. του Ε.Τ.Α.Α. κ. Δημ. Κωστάκη, αλλά οι ενέργειες αυτές κινδυνεύουν να πάνε στράφι αν το κράτος συνεχίσει να αρνείται την πρόσληψη των λίγων υπαλλήλων που χρειάζονται για να υλοποιήσουν τη σχετικές διαδικασίες είσπραξης.

Αν το κράτος δεν στέρξει στο διορισμό αυτό, προφασιζόμενο μνημονιακές απαγορεύσεις (το ίδιο όμως έκανε και πριν τα μνημόνια), τότε δεν μένει άλλη διέξοδος από το να επωμισθούν οι δικηγορικοί σύλλογοι τις δαπάνες μισθοδοσίας μιας ομάδας προσωπικού που θα προσληφθεί για να διεκπεραιώσει αυτή την εργασία.

Το ίδιο πρέπει να γίνει και με τα άλλα είδη οφειλών προς τα ασφαλιστικά μας ταμεία (ασφαλιστικές εισφορές, σεισμοδάνεια κλπ.).

6) Η καθιέρωση ενός πάγιου και εξυπηρετικού για τους δικηγόρους συστήματος ρύθμισης των καθυστερούμενων ασφαλιστικών εισφορών καθώς και των άλλων οφειλών π.χ. από σεισμοδάνεια ή άλλου είδους δάνεια που έχουν χορηγηθεί.

Η θεσπισθείσα πρόσφατη ρύθμιση των οφειλόμενων από ασφαλιστικές εισφορές είναι, όπως εκτέθηκε πάρα πάνω, κατ’ επίφαση ρύθμιση και ούτε τους δικηγόρους θα ευκολύνει, αφού πολύ λίγοι θα μπορέσουν να υπαχθούν στη ρύθμιση και ακόμη λιγότεροι να την εξυπηρετήσουν, ούτε τα ταμεία θα βοηθήσει ώστε να εισπράξουν τις καθυστερούμενες ασφαλιστικές εισφορές και να βελτιώσουν τα κλονιζόμενα οικονομικά τους.

Χρειαζόμαστε μια πάγια ρύθμιση με πολλές δόσεις, τόσες ώστε να είναι προσιτή η καταβολή της στον κάθε οφειλέτη μέσα στη τόσο δύσκολη συγκυρία που βιώνουμε και χωρίς τους απαγορευτικούς όρους και προϋποθέσεις που προβλέπει ο πρόσφατος νόμος. Στη ρύθμιση δε να υπαχθούν οι κάθε είδους οφειλές των ασφαλισμένων προς τα ασφαλιστικά ταμεία και όχι μόνο οι ασφαλιστικές εισφορές.

Η ελαστικότητα στην εξόφληση των οφειλών δεν διευκολύνει μόνο τους ασφαλισμένους, αλλά είναι επωφελής και για τα ασφαλιστικά ταμεία, γιατί μόνο έτσι θα γίνει εφικτή η είσπραξη των οφειλών.

Ασφαλώς θα υπάρχουν και άλλες σκέψεις και προτάσεις.

Ο καθένας οφείλει να συμβάλει στο να της αναζητήσουμε, να τις αξιοποιήσουμε και να τις εντάξουμε σε ένα σύνολο στόχων για την σωτηρία των ασφαλιστικών μας ταμείων και την αποσόβηση της εκμηδένισης των συντάξεων και των άλλων παροχών τους.

Οι σκέψεις που διατυπώνω πάρα πάνω δεν διεκδικούν το αλάθητο, ούτε καν προβάλλονται με αξιώσεις να γίνουν αποδεκτές. Είναι εντελώς προσωπικές απόψεις και μπορούν κάλλιστα να αντικατασταθούν με άλλες από την συνδικαλιστική ηγεσία των Δικηγόρων.

Εκείνο πάντως που δεν επιδέχεται καμιά αμφισβήτηση είναι η σοβαρότητα του προβλήματος- της σωτηρίας των ταμείων μας και ο επείγων χαρακτήρας του.

Εδώ κάθε υποτίμηση της σοβαρότητας του και κάθε παραμέληση στην άμεση αντιμετώπιση του θα έχει κυριολεκτικά τραγικές συνέπειες.

Αθήνα Ιούλης 2013

Γιάννης Γουσέτης